Streven naar roem heeft ten diepste ook iets met karakterdeformatie te maken, las ik op social media. Waarom anders zou je avond-aan-avond onder volle stress toegezongen willen worden op het podium dat tv heet. Het heeft ook zoveel nadelen. Juist die uitzonderlijke combinatie van toptalent én een bijzonder karakter (volgens deskundigen op social media ten onrechte ook wel narcisme genoemd) maakt toppresentatoren als Matthijs van Nieuwkerk kwetsbaar, omdat die combi ze het vermogen ontneemt om de betrekkelijkheid van de dingen te zien en logisch te blijven denken. Hoever de eigen beleving en die van de buitenwereld dan van elkaar komen te staan is te zien in de ingezonden brievenrubriek in de Volkskrant, waar de gevallen presentator in de meest ernstige bewoordingen gebrek aan empathie wordt verweten.
Catherine Keyl -zelf toptalent- laat in haar column in De Telegraaf (woensdag 23 november 2022) zien hoe ingewikkeld het is om te blijven handelen volgens de wetten van de logica. Ze spreekt de bazen van Matthijs ernstig aan op het feit dat ze hem zo lieten ontsporen. Alsof zo’n kijkcijferkanon, dat wordt omgeven met gieren die azen op succes, zich überhaupt laat corrigeren. Voor elke opdrachtgever, tien anderen. Op dat niveau is het de dood of de gladiolen, alles of niets. Niet dat het wenselijk is of ik dit goedpraat, het zijn de feiten, zoals we die onder ogen moeten zien.
Worstelen met de realiteit
Ook Catherine worstelt met deze werkelijkheid. Kortgeleden nam ze het op dezelfde plek in de krant nog vol overtuiging op voor een andere tv-persoonlijkheid die in de nadagen van zijn carrière hetzelfde gedrag vertoonde als Matthijs. Ditmaal prees ze het talent tot in de hemel en kapittelde ze de bazen die de ster in de weg hadden gestaan, juist door grenzen aan te geven en de samenwerking niet te continueren. Schandelijk, vond Catherine (ik beschrijf het in mijn woorden). Dus in het ene geval bestaat het falen uit niét ingrijpen en in het andere geval door wél verantwoordelijkheid te nemen. Het laat zien hoe de wetten van de logica voor Hilversum kennelijk niet gelden.
De afkeer van bestuurders of bijsturen neemt soms onredelijke proporties aan. Ik was ooit aanwezig op een feestelijke bijeenkomst waar een groot creatief talent op het gebied van drama, terecht een prijs kreeg voor haar topprestatie. Een omroep had haar daartoe in de gelegenheid gesteld en honderdduizenden guldens (toen nog), misschien wel een miljoen, gestoken in haar succesvolle productie. De verantwoordelijke directeur was aanwezig. Hij werd niet geprezen voor de kans die hij haar had geboden, maar verguisd wegens de belemmeringen die het talent had ervaren. Applaus was haar deel. Terecht of onterecht: dat kon ik niet beoordelen. Maar de publieke uiting van ontevredenheid oogde zeer verwend. ‘Pik je dat?’, vroeg ik hem. Hij glimlachte minzaam. ‘Het hoort erbij’. Het laat zien dat Hilversum in de loop van de tijd zaken als normaal is gaan ervaren die dat in werkelijkheid niet zijn.
Dappere leiders
Catherine heeft gelijk als ze probeert te zeggen: zo’n ingewikkeld strijdtoneel vraagt om een krachtige, bekwame creatieve aansturing met verstand van zaken. Ik voeg er voor eigen rekening aan toe: maar laat de toppers van Hilversum zich dan ook wat meer in dienst van het ideaal stellen en minder in dat van het eigen ego. Misschien is het probleem -ook- van de publieke omroep dat het een egocratie is geworden met een grote mate van zelfverliefdheid, waarin de heldenverering of de heldenangst (te) grote proporties heeft aangenomen. En ja: daarvan is Matthijs behalve dader, ook het slachtoffer, hoewel ik uit reacties op een eerdere column zag dat deze tournure in mijn redenering niet door iedereen wordt begrepen, c.q. gewaardeerd. Hopelijk heb ik het hierboven kunnen verduidelijken.
foto homepage: Wikipedia/Catherine Keyl/This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.
Comments