Even had ik de illusie, dat ik na mijn aanvaring in het Mediaforum (Radio 1) van afgelopen vrijdag gebeld zou worden door adjunct-hoofdredacteur Pieter Klein van RTL Nieuws. Ik vroeg hem in die uitzending of de nieuwe full service 24-uurs nieuwszender van RTL ook betaalde redactionele informatie zou gaan uitzenden. Hij reageerde furieus en noemde die vraag een vuile streek. Ik denk, omdat hij zich aangetast voelde in zijn integriteit, hetgeen geenszins mijn bedoeling was. Later schreef iemand van RTL op twitter, dat ik heus wel weet dat er een waterscheiding is tussen de nieuwsredactie van RTL en de overige afdelingen. En ook dat RTL Nieuws met een redactiestatuut werk, dat de onafhankelijkheid regelt van de journalisten jegens hun broodheer. Ik heb er geen twijfel over dat dit bij RTL Nieuws wel goed zit, maar dat is ook niet het punt van discussie.
Eigenlijk gaat het om de vraag of de hoofdredactie van RTL Nieuws verantwoordelijkheid neemt voor de verwarring die andere afdelingen van het bedrijf stichten door gasten uit te nodigen voor deelname aan een “redactioneel” (dus onafhankelijk) programma tegen betaling voor deelname. In dat geval misbruiken de commerciële mensen de goede reputatie van de onafhankelijke nieuwsredactie. Het is een vorm van misleiding. De meeste Nederlanders hebben geen flauw benul van de interne waterscheiding bij RTL. RTL is RTL en ze voelen zich bedonderd als ze onder valse voorwendselen in een commerciële fuik worden gedreven. Toen ik Pieter Klein vroeg of de aanstaande nieuwszender ook zulke betaalde informatie zou kennen, sloegen de stoppen door. Hoe ik het in mijn hoofd haalde? Zijn woede is een indicatie -althans zo interpreteer ik het- dat de nieuwschef zulke praktijken van de hand wijst en als dat zo is, zou dat binnen het bedrijf misschien tot een kritische reflectie jegens het eigen handelen kunnen leiden. Namen en rugnummers eiste Pieter alvorens hij weg beende. Ik bood hem namen en rugnummers aan, maar daarvoor heeft hij na de uitzending geen belangstelling getoond.
Het was geenszins mijn voornemen om hiervan een thema te maken. Door de felheid waarmee op het onderwerp wordt gereageerd merk ik evenwel, dat het in RTL gelederen kennelijk een gevoelig punt is. En terecht. RTL Nieuws mag door het redactiestatuut dan een safe haven zijn in een omgeving waar verder niets is wat het lijkt, maar je kunt het hoofd niet afwenden van dat wat elders in de familie gebeurt. Misschien is het onderwerp van de “redactionele” misleiding rond gesponsorde programma’s een punt van ondergeschikt belang (de media mores verandert immers razendsnel), maar dat was het bonnetje waaruit bleek dat Wouter Bos een zonnebril declareerde op kosten van de belastingbetaler ook. En toch werd dat algemeen gezien als een nieuwswaardig feit.
Deze ochtend beschrijft De Volkskrant hoe producent Ewout G. (RTL 5) zijn programma’s met list en handigheidjes tot een succes manipuleert. Het brengt RTL in diskrediet en zo zijn er nog wel meer voorbeelden. Ik vraag me af hoe je als Nieuwsredactie weg kunt kijken van bekritiseerde praktijken van je eigen bedrijf met als enig argument dat het “een vuile streek” is als je ze te berde brengt. Dan neem je daar kennelijk verantwoordelijkheid voor en wil je er niet op worden aangesproken. Dat levert een ongemakkelijk gevoel op en dat verklaart mogelijk de woede van Pieter. Overigens is er een voor de hand liggende oplossing als het gaat om gesponsorde “redactionele” programma’s: als je vindt dat het niet deugt, verander het. Als je vindt dat het kan: leg het dan uit. Boos worden helpt niet. Kwestie van maatschappelijk verantwoord communiceren, een onderwerp dat RTL Z hoog in het vaandel heeft staan, zoals ik begreep uit mijn kortstondige contact met iemand van “de redactie van RTL Z”.
Comments