Het was me nog niet eerder opgevallen, maar “het merk”* Rutger schrijdt. Zoals een dominee dat kan of Sinterklaas. Hij beweegt gracieus en een kaarsrechte rug accentueert zijn rijzige gestalte. Zijn aanwezigheid vult de kamer. De mensen in zijn omgeving gaan er zachter door spreken. In zijn kielzog de cameraman, die van het begin van onze ontmoeting tot het eind zwijgt. Rutger geeft een stevige hand en hij kijkt je recht in de ogen, wat ik beschouw als een pré. Amicaler dan zo wordt het contact niet. Hij houdt ferme afstand, voor het interview zowel als erna. Alsof hij bang is besmet te raken. Het interview zelf voelt als een bokswedstrijd. Rutger is Rutger Castricum, het boegbeeld van PowNews.
U weet hoe het zit.
“Dus u weet precies hoe het zit” zegt hij streng. “U hebt een mening en u wilt die mening aan anderen opleggen”. Ik heb een mening: ja. Opleggen wil ik hem aan niemand. Ik vraag me af met wie hij me verwart. Na enkele minuten stop ik ermee hem te weerspreken. Mijn tegenwerpingen lopen vast in een moeras van vooringenomenheid. Ik ben oud, mijn opvattingen zijn achterhaald, mijn visie doet er eigenlijk niet zo toe, ik weet weinig van televisie en “zeker lang niet meer op straat geweest”. Zo laat de inhoud van het gesprek zich ongeveer samenvatten. Ik wist dat Rutger zou komen. Had ik maar niet samen met maatschappijfilosoof Robin Brouwer in een artikel in Trouw moeten zeggen, dat de media niet kunnen volstaan met het waarnemen van datgene wat er in de samenleving misgaat, maar dat ze ook moeten kijken naar hun eigen rol bij het ontstaan van maatschappelijke ellende. Zomaar een opvatting, als een bijdrage aan de discussie over de vraag hoe het toch komt dat we in een land wonen waar hitsige pubers pardoes een grensrechter doodschoppen.
Nog geneukt?
Misschien wel omdat ze deel uitmaken van een samenleving waarin geen grenzen meer lijken te bestaan. Als het icoon van Pownews zich kan permitteren om aan de premier te vragen of ie “nog geneukt heeft” en Ali B. In het openbaar de eerste man van het land de oren mag wassen bij Pauw & Witteman, hoe moeten puberende Marokkaanse jongetjes dan weten dat het ongepast is om “Free Yassin” te roepen, een paar dagen nadat Yassin is opgepakt omdat hij op het voetbalveld een grensrechter “heeft vermoord”, om de woorden van Rutger te gebruiken. (Nb: hij wordt verdacht, er is nog niets bewezen)
Schande spreken over de troep die je zelf veroorzaakt
Dan heb ik het nog niet over televisieprogramma’s met lallende, in het openbaar copulerende, bezopen provincialen die alleen al vanwege hun overdreven gedrag op het podium van de televisie worden geheven ter meerdere eer en glorie van de buitenlandse aandeelhouders. Denk ook aan de internetfora waar je naar believe mensen dood mag wensen in anonieme discussies die gefaciliteerd worden door grote mediabedrijven die op andere plekken weer krantekolommen vullen met een klaagzang over de verloedering van de samenleving en daar dan schande over spreken. In het donker maak je het pad modderig en overdag beklaag je je over het feit dat je zo vies wordt als je daar overeen loopt. Dit is niet eens een mening, het zijn gewoon feiten.
Huiliehuilie
Dat is dus het beeld dat we voortdurend aan puberende Marokkaanse jongetjes communiceren, die vervolgens graag bereid zijn om voor een draaiende camera van Pownews “Free Yassin” te roepen omdat ze weten dat ze daarmee shockeren en de televisie halen. We zijn te laat met ingrijpen. Veel eerder hadden we die snotneuzen duidelijk moete maken dat respect betekent dat je sommige dingen niet doet. Maar we hebben het afgeleerd om verantwoordelijkheid te nemen en in te grijpen, omdat er altijd wel een neoliberale, vrijheidsminnende mediadominee opduikt die er zich op voorstaat dat het trekken van grenzen “moralistisch” is, dat er vrijheid moet zijn en niemand het recht heeft om zich met een ander te bemoeien. Dus kijken we met zijn allen de andere kant op als er iets misloopt. “Huiliehuilie” over iets wat we zelf hebben veroorzaakt. Dat levert dus de samenleving op, waarin we leven. Als je niet wilt dat je eigen kinderen in zo’n land opgroeien (Rutger: zo’n element in de discussie brengen, vind ik chantage) , is het goed na te denken over de vraag hoe we het tij kunnen keren en welke bijdrage je daar aan kunt leveren op de plek waar je zit. Het is een pleidooi om verantwoordelijkheid te nemen. Niet door dingen te verzwijgen. Laat alles zien waarover je je opwint, maar vraag je iets vaker af hoever het zo kon komen, welke fouten we zelf hebben gemaakt en wat de oplossing is. Ik zou niet weten waarom daarop niet ook het met belastinggeld opererende Pownews aangesproken mag worden. *Het thema van een documentaire die de KRO over Rutger Castricum maakte.
Comments