Op linkedin tekenen zich de contouren van een heuse journalistieke fittie. Die voltrekt zich tussen Frank Stojansek, eindredacteur van de talkshow Op1 verbonden aan buitenproducent TVBV, die de show voor de publieke omroep produceerde. Aan de andere kant van het touw trekt Alex Mazereeuw. Deze laatste is journalist bij de Volkskrant.
11 Juni 2024 schreef hij een scherp verhaal over het einde van Op1, de talkshow van de publieke omroep die bij de aftrap in 2020 door dezelfde krant nog werd geprofileerd als ‘gewaagd’ en later werd omschreven als ‘een doorslaand succes’. Volgens de Volkskrant-journalist evenwel groeide de show uit tot een chaotische duiventil, ‘die afzakte van dieptepunt naar dieptepunt’.Na een goed begin werd het bij de talkshow al snel een ruzieachtig zooitje, kopt de Volkskrant.
Nog eens even teruglezen hoe de krant de start van Op1 beoordeelde. Op 9 februari 2020 was Menno van Dongen nog vol lof. De aanvankelijke terughoudendheid bij de opstart was groot, maar Op1, met vijf presentatieduo’s, is een succes, vond de krant. ‘Daarmee tart het programma alle wetten van de talkshow’. Van Dongen was juichend; ‘De presentatoren doen het goed en de kijkcijfers zijn hoger dan verwacht: gemiddeld 800 duizend’. Frans Klein, toenmalig programmadirecteur van de NPO had een even eenvoudige als treffende verklaring voor het door de Volkskrant bejubelde succes. Met verwijzing naar de kritische houding van tal van tv-deskundigen die zeker wisten dat dit experiment zou mislukken stelde hij vast; ‘Zolang de inhoud goed is, is best veel mogelijk’. De Volkskrant sprak Klein na en prees de afwisseling in het programma, het feit dat de nieuwe duo-presentatie ook iets spannends had en was vol lof over de kwaliteiten van het redactieteam.
Hoe anders luidt het eindoordeel van de krant. ‘Van de positieve sfeer rondom het programma is ruim duizend uitzendingen later vrijwel niets over. Op1 is door de ongekende doorloop van presentatoren een duiventil geworden, de kijkcijfers zijn gehalveerd en de sfeer achter de schermen is aanhoudend ruzieachtig’. Zelden voltrok een dood zich zo slepend en zo vol chagrijn als bij Op1, aldus Mazereeuw.
Op1-eindredacteur mept terug
Op1-eindredacteur Frank Stojansek mept op 20 juni op linkedin hard terug .‘Soms droom ik er weleens van om eens twee weken lang de ochtendkranten te recenseren. Welke krantenkoppen de lading van het artikel niet dekten, welke artikelen bestonden uit schaamteloos overgeschreven en niet verder gecheckte persberichten, welke mislukte foto’s er stonden, waar de tikfouten zaten en waar er weer eens te weinig wederhoor werd toegepast. Wie kritisch naar de kranten kijkt ziet dat er een hoop misgaat, bijna op dagelijkse basis. Het is niet voor niets dat er diep in de krant weggestopte rubriekjes zijn waarin, om pijnlijke rectificaties te voorkomen fouten worden hersteld en er zelfs speciale ombudsmannen worden aangesteld die een dagtaak hebben aan zich afvragen of de krant het allemaal wel goed doet. Redacteuren, verslaggevers en fotografen worden soms ontslagen zonder dat de buitenwereld daar ooit van hoort’. Touché!
Stojansek beklaagt er zich over dat kranten over zijn talkshow van alles en nog wat schreven zonder zich ooit te verdiepen in de achtergrond van beslissingen en wijst de Volkskrant op inconsistente beslissingen van de krant zelf. Waarom is de Volkskrant journalist kritisch over het feit dat de -in de ogen van de krant ongeloofwaardige en daarom stevig bestreden- Maurice de Hond in Op1 een platform kreeg, terwijl de krant wel 9 jaar columns en opiniestukken van de kritische data-analist publiceert. Dat de kijkcijfers van Op1 drastisch terugliepen heeft volgens Stojansek te maken met het feit dat er een nieuw kijkcijfermeetsysteem is ingevoerd ‘waardoor puur door een andere telmethode ineens 250.000 kijkers per dag zijn verdwenen’. Het is op zich alleen al opmerkelijk dat door een andere telmethode zomaar een derde van de kijkers verdampt. Was Op1 dan al die tijd misschien niet het succes waar de Volkskrant het programma aanvankelijk voor hield? Slechts om en nabij de 500.000 kijkers voor een prestigieus bedoelde opiniërende talkshow in een land met 18 miljoen inwoners zou sowieso al aanleiding kunnen of moeten zijn voor een kritische zelfreflectie. Maar dat is een eigenschap waarin de publieke omroep over de volle breedte onvoldoende uitblinkt. Die is teveel op zichzelf gericht, te weinig bezig met de wereld buiten Hilversum.
Waarom nu pas deze discussie?
Ik juich het toe als journalisten met elkaar discussiëren. Veel te lang bleef een reactie van Op1 uit op de toenemende kritiek die rond het programma tot wasdom kwam. Denk aan de eenzijdige gastenkeuze, de overbelichting van viroloog Ab Osterhaus (was er echt geen andere deskundige te vinden?) , in de loop van de coronapandemie door zijn veelvuldige optredens ook wel Ab1 genoemd. Dan is er de sterk wisselende journalistieke kwaliteit en het onvermogen om eigen nieuws te maken. Er is een te grote afhankelijkheid van journalisten van andere media (de Telegraaf) bij het analyseren van politieke, economische en sociaal-economische en juridische ontwikkelingen. Ergerlijk is ook de slechte gewoonte om enerzijds de politiek te debiliseren via net-niet-leuke cabaretachtige stukjes van hofnar Thomas van Groningen, wiens toegevoegde waarde in het verborgene blijft en anderzijds de negatieve ontwikkeling van topinterviewer Sven Kockelmann tot een lopend dossier. Zijn hoofd bevat (met de beste bedoelingen) zoveel voor de kijker vaak irrelevante details dat zijn gesprekken steeds minder vaak gaan over wat het volk in het land nu echt raakt. Sven vervalt steeds vaker in deskundigen-gesprekken. Gebrek aan gevoel voor wat er buiten de Randstad leeft, heeft mede bijgedragen aan een eclatante overwinning van rechts. Die overwinning zou ook gezien kunnen worden als een afkeuring van het feit dat de publieke omroep zich zo monomaan bezig heeft gehouden met de hobby’s van het politieke midden en links. Tot introspectie heeft deze verkiezingsuitslag niet geleid.
Steeds vaker kreeg je als kijker het gevoel dat je naar de langdradige gesprekken zat te kijken die doorgaans in de beslotenheid van het redactielokaal aan de voorbereiding van een interview vooraf gaan, in plaats van het feitelijke interview dat slechts zou moeten gaan over de headlines. Stojansek heeft in zijn chagrijnige reactie zeker een paar goede punten, maar door er een JIJ-bak van te maken en de bal terug te spelen mist hij doel.
Zelfevaluatie
Waar bleef bijvoorbeeld de kritische zelfevaluatie van Op1 met betrekking tot de rol die het programma tijdens de coronacrisis speelde? Waarom wordt het gastenboek niet van tijd tot tijd rigoureus vernieuwd? Hoe zit het qua geloofwaardigheid met de dubbele loyaliteiten van sommige presentatoren die enerzijds succesvol opereren in het schnabbelcircuit, maar zich in Op1 afficheren als de onafhankelijke journalist. Kan dat wel? Waarom mengden journalisten van Op1 zich niet in de discussie toen hun penvoerder Bert Huisjes van WNL op 15 oktober 2022 in een interview met vakmediaplatform Spreekbuis vaststelde, dat ‘het werkklimaat voor omroepjournalisten onveilig is’ maar er vergoelijkend aan toevoegde dat dit er nu eenmaal bij hoort. ‘We zijn eraan gewend geraakt’, zei hij en de rest van Hilversum vond het kennelijk ook, tot de buitenwereld er een issue van maakte. Veel van deze vragen kunnen trouwens ook aan andere media worden gesteld. Het ene moment word je kritiekloos op het podium getild, even later door de plee gespoeld. Laat deze fittie tussen Stojansek (Op1) en Mazereeuw (de Volkskrant) niet het einde zijn, maar het begin van een kritisch zelfonderzoek.
NOS-verslaggever vertrekt om eenzijdige berichtgeving ›
4 comments on “Journalisten van Op1 en de Volkskrant met elkaar verbaal op de vuist”
Bernard Hammelbirh schreef: 3 juli 2024 om 02:19 Beste Ton, wat geniet ik toch van je blog. Ik ben het niet altijd met je eens (gelukkig, hoor ik je denken), maar het zijn stuk voor stuk pareltjes.Warme groet, Bernard Beantwoorden
Ton schreef: 10 juli 2024 om 23:04 Dank Bernard Beantwoorden
Warmenhj schreef: 2 juli 2024 om 17:09 Was het niet een formule bedacht door Jeroen Pauw, die ook de productie ervan heeft gedaan, dan kan je makkelijk door het Balkenende plafond heen en tegelijk zoveel nieuwe presentatie duo’s coachen en ontwikkelen. Dat uiteindelijk door profilering er wat slijtage optrad is onvermijdelijk. De mix van thema’s en presentatoren en gasten was soms/vaak een vreemde soep die opgediend werd. Beantwoorden
Warmenhj schreef: 2 juli 2024 om 17:05 Was het niet een formule van Jeroen Pauw?
Comments