Nou, daar loop ik dan. In mijn nette pak, door de vrijdagse -en dus lege- gangen van het gebouw, tussen mijn handen een verhuisdoos geklemd met de laatste persoonlijke bezittingen die ik nog uit mijn kantoor moest verwijderen. Het bureau is leeg, de kasten ontdaan van dossiers, de computer geschoond. Het voelt vreemd. Als de stilte na de voorstelling. Publiek weg, tl-lampen aan, wat resteert is de desillusie van het lege theater. Ik ken het gevoel ook uit mijn Brandpunttijd. Met een heel team intensief toewerken naar het eindresultaat. De wekelijkse uitzending als de apotheose van een geregeld weerkerend ritueel en dan de eenzaamheid van de autorit naar huis.
Bescheidenheid
Carla helpt met sjouwen. Ik voel me een beetje belachelijk in mijn chique kloffie. Het gevoel de verhuizer van mijn eigen leven te zijn, klopt niet met de “statuur” van een directionele functie. Enfin: het is niet erg om lesjes bescheidenheid te krijgen. De doos wordt me te zwaar. In de parkeergarage sleep ik hem de laatste meters over de grond naar mijn auto. Er is verder niemand. Het geluid draagt tot ver, als schuurpapier over staal. Onwillekeurig gaat er een rilling door het lijf. Carla zegt: “ik ga niet huilen hoor”. En ik zie hoe haar ogen vochtig worden.
NRC, de verzoening
31 December is formeel mijn laatste dag. Maar door de feestdagen en de daarbij horende vrije tijd is vandaag mijn feitelijke laatste dag. Vanmorgen nog uitvoerig gesproken met een verslaggever van NRC handelsblad, gevolgd door een fotosessie met een vriendelijke fotograaf, die me met “U” blijft aanspreken ondanks de aanmoediging om me gewoon als “jij” te zien. Het is na een optreden in “Het gesprek”, een interview op Radio 1, een gesprek met KRO-presentatrice Jeanne Kooijmans (Uitzending “Voor 1 nacht”, Radio 1, de nacht van 24 op 25 december) en afspraken met vrijwel alle kranten, behalve mijn lijfblad “De Volkskrant”, het tiende interview in successie. De verslaggever vraagt me of ik wel “zin” heb in NRC Handelsblad, gezien de publicaties van Joep Dohmen in de achterliggende jaren, die in zijn drang om de publieke omroep in diskrediet te brengen ook uitermate onaardige dingen over mij en mijn familie heeft geschreven. Kwaad blijven is negatieve energie. Ik richt me liever op de toekomst en ach: het is toch een eer om bevraagd te worden door Neerlands kwaliteitskrant.
Bestuurders zijn niet in contact met burgers
Uitvoerig hebben we het over de kloof tussen de bestuurlijke elite in Nederland en professionals en burgers anderzijds. Het is mijn favoriete onderwerp. Het fascineert me dat het maar niet lukt aan die verwarring richting te geven met inspirerend leiderschap. Onze bestuurders hebben ongetwijfeld het beste voor, maar vanuit hun beschermde wereld verliezen ze het contact met de basis en daardoor blijven veel problemen te lang onopgelost. Ik moet denken aan de uitzending van Pauw en Witteman afgelopen week uit de Amsterdamse wijk Slotervaart. Het lukt me niet los te komen van de gelaatsuitdrukking van VVD-voorman Kamp en politiecommissaris Welten van Amsterdam. Minzame, cynische lachjes op hun gezicht, terwijl een professionele hulpverlener uit Slotervaart met passie probeert uit te leggen welke praktijkoplossingen HIJ ziet voor de problemen die HIJ dagelijks tegenkomt. De aanwezige bestuurders doen niet eens de moeite om de betogen uit de zaal serieus te nemen. ìGelulî, dat is wat ze non-verbaal bedoeld of onbedoeld uitstralen. Het lijkt me zeer demotiverend voor burgers die wÈl verantwoordelijkheid willen nemen. Geen moment ñzo heb ik het gevoel- zijn bestuurders en burgers in deze ñoverigens voortreffelijke uitzending- werkelijk met elkaar in gesprek en misschien is dat wel symptomatisch voor de problemen van deze tijd.
Minder regels, meer gezond verstand
Het onderwerp houdt me bezig, omdat ik ervan overtuigd ben dat de complexe Nederlandse samenleving niet meer uitsluitend van bovenaf te sturen is. Alleen door verantwoordelijkheden diep in de samenleving te leggen (conciërges, conducteurs, leerkrachten, programmamakers) blijft onze kleine wereld bestuurbaar. Weg met de regels die het nemen van persoonlijke verantwoordelijkheid ontmoedigen en vrij baan voor het gezonde verstand.
Afscheid
Het NRC-interview is mijn laatste officiële verplichting. Ik tik voor collega Frans Slangen de afscheidstoespraak uit, die ik gisteren tijdens de kerstviering voor hem heb uitgesproken. Hij vertrekt als voorzitter van de KRO en wordt opgevolgd door Yvon Timmerman-Buck.
Frans heeft belangrijke ontwikkelingen bij de KRO de afgelopen 12 jaar mogelijk gemaakt door de mensen in zijn omgeving vrijheid en vertrouwen te geven. Dat waardeer ik zeer.
Tot slot schrijf ik een persoonlijke brief voor Birgit (mijn secretaresse) en Carla (de secretaresse van Frans). Het zijn twee kanjers. De officiële evaluatieformulieren van de personeeldienst van de KRO zijn te klein om ze te prijzen en daarom doe ik het in een laatste, persoonlijke statement met de bezwering het opgeschrevene pas thuis te aanschouwen. Ik zie op tegen de emoties die dit afscheid zal oproepen.
Comments