In een eerdere weblog schreef ik: de media doen geen verslag van de crisis, ze dragen eraan bij. Ik wees daarbij op het feit dat de media de burgers –vaak om commerciële redenen- in een permanente staat van ellende houden. Daarmee is een grove overdrijving ontstaan van de maatschappelijke werkelijkheid, maar omdat we met dit beeld dagelijks worden gebrainwasht zijn we gaan geloven dat de mediawerkelijkheid de echte realiteit is. En dat klopt niet.
Steun
Die analyse krijgt vandaag in De Volkskrant steun van Mirjam Vossen. Ze doet promotie-onderzoek naar de beeldvorming van armoede in ontwikkelingslanden.
Overdrijving
Overdrijving van de realiteit treffen we dezer dagen ook weer aan als het gaat om de berichtgeving over de orkanen Harvey en Irma, schrijft ze. Wie de media volgt kan zich niet aan de indruk onttrekken, dat “het”, steeds erger wordt en de wereld aan de rand van de volledige ineenstorting staat. “De aandacht voor de schade is vanzelfsprekend terecht”, schrijft Mirjam Vossen, “wat we echter nergens lezen, is dat het aantal doden door natuurgeweld de afgelopen decennia spectaculair is gedaald”.
Gaat niet meer over de werkelijkheid
Bemoedigend nieuws haalt zelden de krant. “Drama’s, rampen en conflicten voeren de boventoon. De media vertellen ons over vrijwel elke moord in ons land, maar we horen zelden dat het aantal moorden in twintig jaar tijd is gehalveerd”. Journalisten overladen hun publiek met crises en drama’s en ontnemen zo het zicht op de alledaagse normaliteit. “Geen wonder dat we met zijn allen denken dat de wereld in brand staat”.
Media schetsen onvolledig beeld
Journalisten zijn verzot op de problemen. Er is weinig aandacht voor de oplossingen en vooruitgang, aldus Vossen en daarmee houdt de journalistiek een deel van de wereld buiten ons zicht, in plaats van inzicht te verschaffen.
Huidige berichtgeving demotiveert
Journalisten moeten zich meer rekenschap geven van het effect van de beeldvorming, waaraan ze bijdragen, schrijft ze. “Goed nieuws is geen nieuws”, is een journalistiek adagium dat toe is aan herijking, schreef ik eerder. Want als het negatieve gemeengoed wordt, vormt de oplossing de uitzondering en wordt daarmee automatisch tot relevant nieuws. De afwijking immers bepaalt -vanuit het huidige journalistieke perspectief- de nieuwswaarde. Volharden in een aanhoudende stroom van ellende haalt de motivatie bij mensen weg om zich te verdiepen in oplossingen. De journalistieke onevenwichtigheid die media domineert leidt er toe, dat steeds meer mensen zich afsluiten voor de stroom aan negatieve berichten. De huidige journalistieke praktijk werkt contraproductief, draagt niet bij aan betrokkenheid, maar voedt de afstomping.
Nb: De website Worlds Best News roept journalisten op een manifest te ondertekenen voor “verantwoordelijke journalistiek”. Meer weten? Ga naar deze link.
TON VERLIND
lees over dit onderwerp ook: Media en crisis Deel 01
Comments