NOS Journaal maakte gepensioneerden blij met een dooie mus (2)

Kortgeleden wekte het NOS Journaal in een item over de transitie van het oude pensioenstelsel naar het nieuwe WTP (Wet Toekomst Pensioenen) nog hoge verwachtingen. Als voorbeeld werd het pensioenfonds van het  loodswezen (een kleintje in pensioenlandschap) opgevoerd dat volgend jaar volgens de NOS dankzij de pensioenhervorming de uitkering aan zijn gepensioneerden aanzienlijk kan verhogen ‘met een bedrag van drie cijfers’, zoals een gepensioneerde loods naar tevredenheid meldde. Het onderwerp paste in het verhaal van overheid, vakbond, werkgevers en (door DNB gecontroleerde) pensioensector dat de transitie tot hogere pensioenuitkeringen zal leiden. Er was weinig aandacht voor het risico dat de pensioenen als gevolg van tegenvallende economische ontwikkelingen ook stevig kunnen dalen, volgens critici van de omzetting sneller en meer dan in het oude stelsel. Het optimisme van het NOS Journaal was sterk overdreven, zo meldde ik, omdat een heleboel mitsen en maren onbesproken bleven, een voorbeeld van onvolledige, misschien ook wel misleidende informatie.

De andere werkelijkheid

En dan nu de andere werkelijkheid, zoals beschreven in een nieuwsbrief van de Stichting Pensioenbehoud die kritisch is ten aanzien van de transitie. Het bericht is mede ontleend aan een publicatie in de Volkskrant:

De pensioenen bij de vijf grootste fondsen van Nederland gaan in 2025 niet of nauwelijks omhoog en voor zover de uitkeringen stijgen, blijven ze (ver) achter bij de inflatie. Oorzaak is de tegenvallende rente, hoewel daarin volgens Pensioenbehoud niet het belangrijkste argument gevonden kan worden. Belangrijke oorzaak is het feit dat de omzetting van het ene pensioenstelsel naar het andere een ingewikkelde operatie is die veel onzekerheden met zich meebrengt. Daarom kiezen de pensioenfondsen ervoor om voorlopig flinke buffers aan te houden en weinig uit te keren.  In de praktijk betekent het voor de meeste gepensioneerden in 2025 netto minder geld in de portemonnee. Kleine verhogingen dekken bij lange na niet de inflatie, zodat er in veel gevallen sprake is van inkomensachteruitgang.

Het legt volgens de Stichting Pensioenbehoud een kwetsbaarheid bloot waarvan de fondsen zich terdege bewust zijn: hoe de overgang straks verloopt is onder meer afhankelijk van de economische omstandigheden en die zijn behoorlijk onzeker. Zo zijn verdere renteverlagingen (= tegenvaller voor de pensioenfondsen en dus de gepensioneerden) niet uitgesloten.

De praktijk is weerbarstiger dan uit het Journaal bleek

De praktijk stemt  volgens de nieuwsbrief van de Stichting, niet bepaald gerust. ‘Nu de eerste echte test voor het nieuwe stelsel eraan komt en de eerste fondsen per januari overstappen, blijkt dat de complexiteit van de operatie behoorlijk in de weg zit. Waar een jaar terug nog 25 fondsen van plan waren om bij de eerste mogelijkheid over te gaan, zijn dat er nu nog maar drie’.

Wie na dit journaalitem van 1 december 2024 in de hoop op een stevige financiële meevaller naar bed ging, komt dus bedrogen uit.

De verslaggever wist het niet

Bekendheid met het pensioendossier schiet bij de publieke omroep sowieso tekort, hoewel dit onderwerp 3 miljoen Nederlanders raakt. Een verslaggever van Radio 1 besteedde aandacht aan het 'woonakkoord' dat bouwminister Mona Keijzer recent sloot met een groot aantal partijen met de bedoeling de bouw van nieuwe woningen te stimuleren. De pensioenfondsen als beoogd geldschieter ontbraken op die woontop, omdat ze eerder met het kabinet al tot overeenstemming kwamen. Ze beloofden stevig in de bouw van nieuwe woningen te investeren onder voorwaarde dat het kabinet de totstandkoming van de pensioenhervorming niet zou frustreren of opnieuw ter discussie zou stellen. Zelfs NSC o.l.v. Pieter Omtzigt, een van de grootste critici van die hervorming, ging akkoord met dit niet-aanvalsverdrag met de kenmerken van een chantage afspraak. Er was voor de pensioensector dus geen reden om aanwezig te zijn: de zaken waren al gedaan, over de rug van de gepensioneerden. De verslaggever, in gesprek met een woordvoerder van het ABP over afwezigheid van dit pensioenfonds bij het overleg, had geen idee......

TON VERLIND