Posted on 3 mei 2024 by Ton
Dat PowNed-voorzitter Domique Weesie terecht is gekomen in de rol van beschermer van de journalistieke vrijheid, ziet er nogal potsierlijk uit, net als de wegen die hij deze week in de talkshows bewandelde om zijn gelijk te bevechten in een geschil met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De omroep van Weesie maakte een documentaire over Ozempic, van oorsprong een diabetesmedicijn. In de Verenigde Staten wordt het door veel mensen gebruikt om af te vallen. Die hype is inmiddels ook overgeslagen naar Nederland met als gevolg dat het middel voor diabetespatiënten steeds moeilijker verkrijgbaar wordt.
Dominique heeft met veel misbaar besloten de documentaire voorlopig niet uit te zenden omdat -naar zijn zeggen- de inspectie heeft gedreigd met een boete van minimaal 150.000 euro. Het is namelijk verboden om reclame te maken voor een medicijn dat slechts op recept verkrijgbaar is. De inspectie spreekt overigens tegen dat er met ingrijpen is gedreigd. Presentator van het programma is Filemon Wesselink. Filemon zou Filemon niet zijn als hij niet als participerend journalist voor het oog van de camera de effectiviteit van Ozempic als middel om af te vallen zou uitproberen. Spoiler alert: het middel werkt! Het participeren heeft geen toegevoegde journalistieke waarde, want je kunt het ook vragen aan mensen met ervaring. Participeren dient in dit geval slechts één doel: lekkere televisie maken.
Wat zijn de intenties?
Bij de zuivere intenties van PowNed zouden dus vraagtekens gezet kunnen worden. De PowNed-voorzitter zaaide eerder al twijfel over zijn morele inzichten toen hij motorbende No Surrender uit omroepgeld (aanvankelijk ontkend, later toegegeven) betaalde om een televisie-portret te kunnen maken van president Henk Kuiper. Weesie stond toe dat Kuiper zelf de regie voerde over de inhoud en zo bepaalde wat de kijkers wel of niet voorgeschoteld kregen (zie blz 215 van het boek ‘Een schitterende slangenkuil’). De camera’s gingen uit op het moment dat die strafrechtelijke feiten konden registreren. Misdaadverslaggever John van den Heuvel van De Telegraaf noemde het NPO-programma een vorm van ‘misdaad marketing’.
Ook nu weer zitten er merkwaardige elementen in het optreden van PowNed. Als de documentaire volgens journalistieke normen is gemaakt, hetgeen Weesie in zijn publieke optredens suggereert, dan wordt hierin een maatschappelijke wantoestand aan de kaak gesteld. Rechters in Nederland zijn royaal in het faciliteren van journalisten die hun werk goed doen. Het signaleren van maatschappelijk onvolkomenheden gaat vaak boven andere belangen, het is de vraag of een door de inspectie opgelegde boete aan journalisten die gewoon hun werk doen zou beklijven. Als de inspectie al gedreigd heeft moet dit waarschijnlijk als een loos gebaar worden beschouwd. Gelooft Weesie werkelijk in de journalistieke kwaliteit van zijn eigen werk dan had hij als een dappere man deze documentaire gewoon moeten uitzenden, zonder toestemming vooraf.
Waar is de luis in de pels gebleven?
PowNed kwam ooit het bestel binnen als luis in de pels van de gevestigde belangen. De kwestie laat zien hoezeer de omroep van zijn oorspronkelijke opdracht is afgedreven door de middelpunt vliedende kracht die binnen het huidige omroepbestel alle omroepen naar het veilige midden drijft en zo ontmoedigend werkt voor wie risico’s neemt. Daarmee komt de publieke omroep steeds verder af te staan van het ideaalbeeld van een krachtige, onafhankelijke journalistieke organisatie. De omroep zou het lef moeten tonen om op eigen benen te staan. Ook controle op de inhoud vooraf, uitgeoefend door overheidsinstanties (PowNed bood de Inspectie aan de documentaire vooraf te bekijken en goed te keuren) waar Weesie om vroeg, staat haaks op journalistiek gedrag. Goedbeschouwd toont zich in dit incident een gebrek aan moed om een onafhankelijke koers te varen, belangrijk manco in het huidige bestel dat daarmee verwordt tot een leeuw zonder tanden. Disclaimer: mijn pleidooi voor eigenzinnig gedrag, los van wat overheidsinstanties ervan vinden, geldt voor producten die aan journalistieke normen voldoen. Niet voor documentaires die het spektakel zoeken omwille van het spektakel.
Comments