Ik denk dat u ze ook wel kent: de privacy-optimisten. De mensen die roepen “van mij mag je alles weten, want ik heb toch niets te verbergen”. Nou ja, behalve je pincode dan en misschien zijn die dronkemansfoto’s op Facebook ook niet zo handig net nu je hebt gesolliciteerd. Het kan ook zijn dat je wat te vrijpostig hebt geopinieerd op linkedin, lekker gemakkelijke meninkjes die nu niet meer relevant zijn maar wel je profiel bezoedelen.
Privacy bestaat niet
De “ik heb toch niks te verbergen”-types raad ik aan om het boek De Cirkel te lezen van de Amerikaanse auteur Dave Eggers. Het is geen straf, het leest lekker weg. En toch ook weer wel een straf omdat het boek de wereld van Google en Youtube beschrijft en dan geëxtrapoleerd, dus doorgetrokken naar de toekomst. Hoe die er dan uitziet? Om te beginnen: transparantie is de ultieme droom. We moeten en willen ALLES weten, hier, nu, onmiddellijk en van iedereen, dus ook alle persoonlijke details. Je verstoppen voor de informatie-samenleving kan niet meer. Geheimen bestaan niet. Er is altijd een maatschappelijke rechtvaardiging voor het verzamelen en gebruiken van privé-informatie, zoals de veiligheid, het verbeteren van de gezondheidszorg, je gezondheid, het afdwingen van sociaal gewenst gedrag. Het is onmaatschappelijk om informatie die voor anderen van belang kan zijn (en dat is alle informatie) voor jezelf te houden. In de wereld van De Cirkel wordt het beschermen van je privacy gezien als een vorm van diefstal. Je onthoudt de samenleving immers relevante informatie en dat wordt gezien als asociaal.
De ultieme digitale samenleving
Het boek gaat dan ook over de ultieme ict-samenleving die als een paradijs wordt aangeprezen. Alles is voortdurend van iedereen bekend. Je weet waar je vrienden zijn en hoe ze zich voelen. Op alle terreinen worden je scores bijgehouden zodat je voortdurend in een competitie bent met de statistieken, analytics genoemd in ict-termen. Zo worden in het belang van de veiligheid bewegingen in de eigen buurt gescand door camera’s. Bezoekers worden als anoniem silhouet afgetekend op het computerscherm. Betrouwbare buurtbewoners in het blauw, mensen met een vuiltje in het rood. Je bent rood als je ooit een faux pas heb gezet. Van rode bezoekers wordt met één druk op de knop hun identiteit bekend en wat ze ooit hebben uitgevreten en natuurlijk gaat er meteen een melding naar de bevoegde autoriteiten. In De Cirkel zijn alle persoonlijke identiteiten zo goed gedigitaliseerd dat iedereen binnen 20 minuten opgespoord kan worden…Niet door de autoriteiten, maar door andere burgers. De democratie heeft er zijn ideale vorm: iedereen beslist over alles mee en heet dan ook doemocratie. Je bent verplicht tot een publieke stemverklaring want “privacy is diefstal”.
Dichterbij dan we denken
Zo zit dit boek vol innovatieve ontwikkelingen die we nu misschien als absurd ervaren, maar die bij de huidige stand van de techniek allemaal al toegepast (kunnen) worden.
Heb je niks te verbergen, lees dan toch dit boek.
Weet je zeker dat je een “ik heb toch niks te verbergen”-type bent, lees dan toch of misschien vooral dit boek. Het “privacy is diefstal”-principe wordt zover doorgevoerd dat het levens kost. Klinkt het overdreven en ver weg? Dat is het niet. Denk aan reality-tv-ster Barbie die een poging tot zelfdoding deed omdat ze niet meer tegen een leven kon waarin ze 24-uur per dag door de camera werd gestuurd. In Barbie komen de fantasie van dit boek en de werkelijkheid van vandaag akelig dicht bij elkaar.
TON VERLIND
Nb. De Cirkel is een prettig leesbaar boek. Het draait om de hoofdpersoon Mae Holland, die wordt aangenomen door haar vriendin Annie bij het fictieve internetbedrijf De Cirkel, een combinatie van Google, Facebook en Twitter. Het bedrijf ‘De Cirkel’ wil alles in de wereld deelbaar en openbaar maken, streeft naar een monopolie op het vlak van internetgebruik en naar afschaffing van privacy. In het verhaal zien we, door de ogen van Mae, hoe ‘De Cirkel’ met de digitale mogelijkheden waarover het bedrijf beschikt meer en meer macht krijgt over de volledige (prive-) wereld.
Comments