Het interview met Jeroen Pauw over zijn drijfveren (zie elders op deze weblog) leverde verschillende uiteenlopende reacties op. Een daarvan komt van maatschappijfilosoof Robin Brouwer, o.a. mede-auteur van het boek “Liberticide”. Het format van Pauw & Witteman wordt/werd teveel bepaald door de zucht naar succes, vindt hij. Hieronder zijn reactie letterlijk weergegeven:
“Het programma Pauw en Witteman is een voorbeeld van een (morele) fruitmand met voor ieder wat wils. Geen standpunt innemen, is ook een standpunt innemen. Er wordt waardevrijheid gesuggereerd, maar dat bestaat eigenlijk niet, want relativeren is ook een positie. Duidelijk kun je hieruit afleiden dat de kritische journalistiek binnen het sociaal-democratische genre door de postmoderne mangel is gegaan.
Het vermogen om kritisch en journalistiek onafhankelijk te opereren wordt begrensd door de opdracht van het programma om hoge kijkcijfers te halen en ook door de maatschappelijke en materiële positie van de presentatoren. Die factoren stellen grenzen aan hun bewegingsvrijheid. Ze horen tot de goedbetaalde elite, waardoor ze maar moeilijk kritisch kunnen zijn naar ondernemers en bestuurders of gewone mensen, die de grenzen van het maatschappelijk aanvaardbare overschrijden. Snel namelijk zal kritiek gepareerd kunnen worden met het tegenargument “en jij dan”.
En de kijker maar denken dat we naar een “onafhankelijke” openbaarheid zitten te kijken. Deze “afhankelijkheid” die op de nieuwsselectie drukt noem ik “censuur”. Niet de intellectueel vrije inhoud bepaalt, niet de keuze dus op basis van een moreel bepaald standpunt. Maar de vorm, het format, de kijkcijfers, de inkomens bepalen wat belangrijk is. Wat ik mis in het debat rond de journalistiek is dat men de beer altijd ziet aan de kant van de bemoeienis van de overheid in de vorm van regels en inperkingen ten aanzien van vrije nieuwsgaring, dus censuur. Maar dat men geen oog heeft voor de censurende invloed die van die andere beer (macht) uitgaat: de omzetten, kijkcijfers, advertentie-inkomsten. Omdat de markt nog steeds gezien wordt als waardevrij domein, blijft dit onderwerp buiten de discussie”.
Robin Brouwer, maatschappijfilosoof.
Comments