Een robbertje verplassen: dat is het wat ik gisteravond zag in dat RTL-verkiezingsdebat. Geen touw aan vast te knopen, tegen elkaar oprijende jonge honden, niet-afgemaakte fakedebatjes, ingestudeerde one-liners. En dan het ergste nog: daarna de ‘deskundigen’ die de inhoud van het debat analyseren en er zo een schijn van relevantie aan geven. Ik noteerde vele zinloze opmerkingen, waarvan de belangrijkste hierop neerkwam; ‘er zijn geen ongelukken gebeurd’. Aldus wat mij betreft op deze manier samengevat: niks gezegd, dus missie geslaagd.
Non-informatie
Het was een avond waarbij non-informatie op non-informatie werd gestapeld. De politieke betekenis van het spel teruggebracht tot de vraag ‘Wie heeft gewonnen, wie heeft verloren?’. Er is bij dit geneuzel geen winnaar aan te wijzen, er zijn alleen verliezers; de belangrijkste verliezer is de kiezer. Stop asjeblieft met die schertsvertoningen! Ze zijn de Nederlandse journalistiek onwaardig en ze verhouden zich op geen enkele manier tot het superioriteitsgevoel dat we aan de dag leggen als het andere landen betreft. Voorbeeld? Begin deze week toeterde het NOS Journaal rond dat de Noord-Koreaanse televisie voor het eerst aandacht had besteed aan de top-ontmoeting tussen Trump en Kim Jong-un. ‘Dat de top mislukt is kregen de Noord-Koreanen dan weer niet te horen’, voegde de nieuwslezer er vanuit zijn vooringenomen visie veelbetekenend aan toe. Het was een opmerkelijke toevoeging, vanuit een westers frame bekeken, want in de ogen van Kim Jong-un is die top misschien wel helemaal niet mislukt en heeft hij zijn doelen gerealiseerd.
Geen haar beter
We halen graag onze neus op voor buitenlandse propagandamachines, maar wat is nou zo’n door RTL georganiseerd verkiezingsdebat anders dan een dood geregisseerde schertsvertoning, een fake debat met ingestudeerde grappen en achterliggende afspraken die zo strak zijn dat zelfs Doutzen Kroes ervan uit haar spijkerbroek zou knappen. Ik kan een lijst van 50 relevante journalistieke vragen bedenken die allemaal niet aan de orde kwamen. Het komt ook omdat parlementair journalist Frits Wester zich heeft laten verleiden tot een passieve rol, ongetwijfeld gedicteerd door de politieke spindokters, vanuit de filosofie ‘we doen het zo-en-zo en anders komen we niet’.
Zelf doen
‘Ze (de partijleiders) moeten het zelf doen’, hoorde ik hem zeggen in een van de voorafgaande interviews. Dus zelfs als Frits wéét dat iemand onzin debiteert, kan hij niet tussenbeide komen. Dat verstoort de balans in het programma, het kan de politieke kansen doen keren (waar ik als kiezer belang bij heb). Dat risico willen de debaters zoveel mogelijk in eigen hand houden. En daarom deugen die debatten niet omdat voor deze gelegenheid alle journalistieke principes over boord zijn gekieperd. Frits staat dus in dienst van de dames en heren politici en niet in die van mij als kijker. Je kunt zo’n verkiezingsdebat dus net zo goed laten leiden door Dries Roelvink, die er trouwens bij Sven Kockelmann wel in slaagt af en toe een relevante vraag te bedenken.
Stop hiermee
Houd op met deze flauwekul en vervang dit gemakzuchtige formuletje door goed voorbereide interviews waarin de dames en heren met de billen bloot moeten en geen kans krijgen hun oncontroleerbare onzin te spuien. Zet goed voorbereide specialisten tegenover individuele politici en neem ze ook eens de maat. Maak er een game changer van. En komen ze niet, dan wil ik ze op die zender ook een jaar lang niet meer zien. Haagse politici gijzelen nu Frits Wester, maar ik zie het liever omgekeerd. Vergezichten wil ik horen in plaats van vliegen afvangen. Ik kon gisteravond maar één ding denken: dit is ouderwetse televisie, in de slechtste betekenis van het woord, een achterhaald format, een coterietje. Ongetwijfeld zullen de dames en heren politici en presentatoren elkaar achter de schermen bij de borrel tevreden op de schouder hebben geklopt. Maar ultiem toont zo’n debat toch minachting voor de democratie en de intelligentie van de kiezer.
TON VERLIND
Comments