Aan het begin van de zomer verweerde directeur televisie van de NPO Frans Klein zich met grote felheid tegen de kritiek, dat de publieke omroep nog steeds aan zomerstilte doet. In die zomerprogrammering is geen plek voor opiniërende programma’s als Pauw en De Wereld Draait Door. Ook niet nodig, vond Frans Klein. Er zijn genoeg documentaires te zien, we hebben het NOS Journaal en het voortreffelijke Nieuwsuur. Argumenten die kloppen, maar die evengoed voor de winter gelden.
NPO had ongelijk
De terreurzomer heeft het ongelijk van Frans Klein inmiddels overtuigend bewezen. Hoewel de straks door de NPO geproduceerde statistieken zullen bewijzen, dat de Sportzomer op NPO Radio 1 een succes was, kan ik er maar niet aan wennen. Teveel sport, te gekuntsteld, alles met een overdreven sportsausje overgoten. Ik luister omdat het vanwege mijn vak moet, maar steeds vaker ook gaan radio en televisie UIT en dan voel ik me meteen een stuk beter. Bovendien is er een goed alternatief: gisteren werd de Democratische Conventie op Facebook live uitgezonden.
Sportzender
Geef nou maar toe, schreef Volkskrant-criticus Jean-Pierre Geelen, dat Radio 1 een sportzender is geworden. Dat klopt. Het is geen principiële, maar een opportunistische keuze: zoveel mogelijk sport. Niet in de eerste plaats vanwege de relevantie , maar om straks mooie cijfers te laten zien. En dan ook nog mooie cijfers waar de publieke omroep volgens de Volkskrant-criticus niets aan heeft. Voor zover de Sportzomer op Radio 1 “nieuw” publiek trekt, is dat als de wiedeweerga weer weg, zodra de nieuwszender zijn oude jasje weer heeft aangetrokken. Dat hebben de afgelopen jaren bewezen, aldus Geelen.
Miskleun
Niets ten nadelen van de Sport op zich; ik zie dat de dames en heren op Radio 1 hun taak met verve en plezier vervullen, maar dit was natuurlijk wel de allerslechtste zomer om Radio 1 van een gewaardeerde, intelligente algemene nieuwszender om te dopen naar een vermaakzender. Business News Radio was dit maal –anders dan een aantal jaren geleden- geen alternatief: er is teveel in de zender gesneden om hem nog echt als een alternatief voor de serieuze versie van Radio 1 te zien.
Programmeringsfilosofie is achterhaald
Het fenomeen van “zomerprogrammering” is totaal achterhaald. Het is ooit uitgevonden, omdat in de zomer half Nederland in Zuid-Frankrijk op de camping zat en al die prachtprogramma’s in Nederland toch niet kon volgen. Dan is het zonde om de helft van je budget in de zomermaanden te verbranden. Dat argument klopt allang niet meer: in elke caravan, in elke mediterrane vakantiewoning kun je gewoon naar de Nederlandse publieke omroep kijken en luisteren.
De wereld draait door.
Ooit kenden we nieuwsarme zomers: de komkommertijd. Veel instituten van de democratie waren in de zomerperiode gesloten, er werden geen besluiten genomen, er viel weinig te melden. Dus kon Jeroen Pauw inderdaad op vakantie. Het nieuws evenwel wordt allang niet meer in de regeringscentra gemaakt en terroristen gaan niet met vakantie. Tijd om in te zien dat er geen verschil meer is tussen zomer- en winterseizoen en dat de nieuwsinspanningen (kerntaak!) van de publieke omroep in zomer en winter gelijk horen te zijn. Met de Sportzomer op Radio 1 miskent de NPO, dat de wereld sinds de invoering van de “zenderkleuring” drastisch is veranderd.
Geld
Als mijn advies wordt gevolgd brengt dit de publieke omroep in grote financiële problemen. In de zomer wordt “gespaard” om in de winter te kunnen uitpakken. Bijvoorbeeld met groot amusement, waarmee hogere kijkcijfers worden gescoord dan met goede nieuwsprogramma’s. De publieke omroep staat in mijn visie voor een principiële afweging: of doorgaan met de huidige verouderde programmerings-filosofie (dat is dan een miskenning van de actuele maatschappelijke ontwikkelingen) of het roer drastisch om. Nu de amusementsfunctie van televisie langzaam wordt overgenomen door bedrijven als Netflix en HBO zou de publieke omroep zich meer op zijn kerntaken moeten gaan richten: nieuws, duiding, evenementen, gezamenlijke beleving, in een evenwichtige mix met een krachtige kwaliteitsimpuls. Meer journalistiek, minder amusementair. Meer gericht op mensen die echt bijgepraat willen worden, minder gericht op wie vermaakt wil worden. Dat betekent meer de diepte in (echte informatie) en minder de breedte in (geen oeverloos geouwehoer waarmee nu zoveel zendtijd wordt gevuld).
Ingeborg Beugel
O ja: en ook een betere honorering van journalisten. Buitenlandcorrespondente Ingeborg Beugel klaagde onlangs op Facebook steen en been over het feit, dat ze als journaliste door Radio 1 wel werd ingeschakeld, maar daar geen honorarium voor mocht rekenen. “Daarin voorzien onze budgetten niet”, zei de producer. Geen geld voor research: het is steeds vaker te merken.
Vox populi
Ik heb nog een wens: minder, véééééél minder vox populi. Het was evenjes leuk de stem van de straat te horen, zeker nadat de NPO die stem tientallen jaren had genegeerd. Maar ik ken ze nu wel: de gemakkelijke meninkjes, die op geen enkele feitenkennis zijn gebaseerd en toch bijdragen aan het algemene gevoel van onbehagen. Zelden hoor je een verslaggever naar aanleiding van het vele ongenuanceerde geleuter vragen :hoe weet u dat?”. Die vraag heeft ook geen zin, want het antwoord luidt: van horen zeggen.
Netlix: help ons
De huidige programmeringsfilosofie van de publieke omroep heeft bij mij een nieuw verlangen doen ontwaken: laat Netflix of HBO snel met een nieuwszender beginnen, zonder reclame, gericht op een publiek dat de nieuwshypes beu is, dat bereid is de achtergronden bij het nieuws te vernemen zonder opsmuk, via journalisten die goed geïnformeerd zijn over de materie en fatsoenlijk worden betaald. Een zender die het niveau van de gemakkelijke “invuloefeningen” overstijgt. En wat mij betreft mogen Jeroen Pauw en Matthijs van Nieuwkerk nooit meer met vakantie.
Comments