Een paar dagen geleden meldde ik in een post op Linkedin het vertrek van journalist Teun van de Keuken (Keuringdienst van waarde en Pointer) bij de KRO-NCRV. Teun deed daarvan melding in zijn column in de Volkskrant. Ik vond het een opmerkelijke transfer omdat ik Teun heb leren waarderen als een onverschrokken journalist van het kaliber, waar ik er de omroep veel van toewens. Ik werd daarna verrast door het grote aantal reacties op dat bericht. Het werd ruim 235.000 keer gezien, 2400 keer geliked, vele malen gerepost en ruim 120 keer becommentarieerd. Meestal in voor Teun positieve zin.
Waarom zoveel reacties?
Berichten over de publieke omroep kunnen zich in het algemeen in een grote belangstelling verheugen, maar dit sloeg -althans mijn- records. Waaraan is die respons toe te schrijven? Zit het hem in het feit dat Teun zich als een van de weinige omroepjournalisten openlijk mengt in de discussie over het beleid van de NPO? Ik wees in bovengenoemde post op een column in de Volkskrant van 28 september 2020 waarin hij zich keert tegen de ‘duistere macht die programmamakers’ regeert. Daarin bekritiseert hij de jacht op het snelle succes en hoge kijkcijfers, waaraan in zijn visie de journalistieke kwaliteit van de publieke omroep ondergeschikt wordt gemaakt. Het gaat dan vaak om de talkshows, waarbij de vraag wordt gesteld of ze een journalistiek of amusementair doel dienen? In the end draait het toch vaak om de vraag wat Gordon vindt van de situatie in Quatar.
Wanneer komt er een antwoord op de kritiek?
Als de likes die mijn post kreeg, gezien moet worden als instemming met deze analyse dan zou het de publieke omroep sieren om de kritiek serieus te nemen en daarvan in de beleidsvisie blijk te geven.
Zijn de reacties misschien een signaal dat er behoefte is aan meer geprononceerde journalistiek die niet slaafs de mainstream-opvattingen volgt maar zich met een scherpe visie durft te profileren? Dan zouden de likes beschouwd kunnen worden als een oproep aan de omroepen om meer eigen smoel te tonen.
Of betrof het grote aantal reacties instemming met de keuze van Teun om duidelijkheid te geven over zijn ambities en kleur te bekennen?
Dubbele loyaliteit
Behalve kritisch journalist is Teun ook ondernemer met commerciële belangen, een feit dat mij eerlijk gezegd lange tijd is ontgaan. Zie zijn website. Die belangen laten zich moeilijk verenigen met onafhankelijke journalistiek, hier dreigt de schijn van belangenverstrengeling. In die afweging hebben Teun en ook de KRO-NCRV nu gekozen: of het een of het ander. Hoe het ook zij, zowel Van de Keuken als zijn omroep verdienen waardering voor de moed om duidelijkheid te verschaffen: onafhankelijke journalistiek laat zich moeilijk verenigen met andere belangen.
Dat leidt wel tot de vraag: hoe zit het dan met al die andere vrije ondernemers bij de publieke omroep die zich als presentator van bijvoorbeeld de talkshows en andere programma’s op het journalistieke pad begeven? Waar liggen hun belangen en loyaliteiten? Zijn die functies wel verenigbaar?
Register
Wie wil weten welke belangen leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur van de publieke omroep nog dienen, naast hun hoofdtaak en waar ze wel of niet voor bezoldigd worden, kan terecht in een openbaar register op de website van de publieke omroep. Moet daar niet nog een register bij? Een waarin we kunnen zien welke journalisten naast de publieke omroep nog voor andere opdrachtgevers werken en wie die opdrachtgevers zijn? Of het daarbij dan gaat om verenigbare functies of niet kan dan elke kijker voor zich uitmaken, zolang de publieke omroep daarover zelf nog onduidelijk is.
Comments