Banken die ‘mee’denken over het oplossen van de klimaatcrisis: het klinkt als de kalkoen die meepraat over het kerstmenu. Vooral als het de Rabobank betreft. Het is de van oorsprong zo sympathieke Coöperatieve Boerenleenbank die zich ontpopte tot massa-investeerder in de agrarische sector en ons sluipenderwijs opzadelde met megastallen, voor miljoenen koeien, varkens en kippen na een onfortuinlijk leven, de doorgangshuizen naar een miezerig eind. Een concept dat boeren verleidde tot zo groot mogelijke productie, tegen zulk laag mogelijke prijzen, ten koste van het dierenwelzijn. De bank ging nog jaren door met het faciliteren van deze doodlopende weg, hoewel de top moet hebben geweten dat dit businessconcept niet houdbaar was.
Proefballon
Bij die Rabobank werkt econoom Barbara Baarsma. Ze maakt zich zorgen om het gebrek aan daadkracht bij het aanpakken van de mede door haar bank veroorzaakte klimaatcrisis. Dus liet ze een proefballonnetje op. Een proefballon is een gedachte die diep in een mens is verborgen, een droom die je niet zo goed aan je brein durft te laten ontsnappen omdat je ook zelf twijfelt aan de reinheid ervan. Barbara Baarsma speelt -mede namens haar bank- met de gedachte om alle Nederlanders een persoonlijk Co2-budget te geven. Co2 is het klimaat vernietigend spul dat ontstaat als je reist, bouwt, dieren houdt, kortom als je leeft. Co2 is alleen gevaarlijk als je er teveel van produceert. En dat doen we.
Barbara wil iedere Nederlander van overheidswege dus een Co2-budget geven. Dat is de maximale hoeveelheid die je mag produceren. Sommigen -de rijken met hun exorbitante leefwijze bijvoorbeeld- zullen tekort komen, de armen zullen overhouden want voor hen is een trip naar de Malediven, een eigen zwembad, een derde huis of een speedboot toch niet weggelegd. Wat ze overhouden, zo heeft de Rabo-econoom bedacht, zouden de armen aan de rijken kunnen verkopen. Mooi voorbeeld van goed ondernemerschap: zo wordt armoede een keuze. Zij kunnen zo hun financiële positie verbeteren en de rijken kunnen blijven doen wat ze hun hele leven al gedaan hebben: consumeren.
Aandelenmarkt
Wat Barbara heeft bedacht kan leiden tot een soort aandelenmarkt voor Co2 rechten. Co2 wordt zo dus een financieel product, zoals in de neoliberale gedachtegang álles een financieel product is. Dat lijkt me oud denken, gebaseerd op het geloof en het misverstand dat hebzucht regulerend werkt. Maar het is nou juist dat neoliberale denken dat de wereld heeft gestort in de apocalyptische problemen die avond-aan-avond het nieuws domineren. De lui die met hun economisch denken aan de wieg staan van het probleem, worden daarom niet meer vertrouwd in het aandragen van de oplossingen. Oorlog in Europa, stijgende zeespiegel, hongersnood, bosbranden, voedseltekorten, massamigratie, overstromingen: het zijn rampen van Bijbelse proporties. De oplossing ligt dan ook in dit gebed:
Onze Vader, die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd, uw rijk kome, uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schuld, zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven, en leid ons niet in bekoring, maar verlos ons van de ideeën van Barbara Baarsma
Lees ook mijn boek ‘Een schitterende slangenkuil’
Foto homepage/Wikipedia: Portret van Barbara Baarsma, gemaakt door Rene van der Hulst voor Elsevier op 31-03-14
Comments